De kernprocessen van leren in organisaties: Onderwijskunde - van klantvraag tot evaluatie
Strategie, onderwijskunde en logistiek zijn bepalend voor de kwaliteit van leerinterventies en voor de waarde die Learning & Development toevoegt aan een organisatie. In het begrippenkader van het PPL-model beschrijven we dit als de drie kernprocessen van leren en ontwikkelen. In dit artikel staat het proces ‘onderwijskunde’ centraal.
Consultants Lisanne Kooij en Sietske Goldenbeld behandelen in een reeks artikelen de praktische toepassing van het PPL-model, voorbeelden uit de werkpraktijk en de verschillende posities en aandachtsgebieden van het model. TriamFloat heeft het PPL-model ontwikkeld om inzichtelijk te maken welke bijdrage leren en ontwikkelen levert aan een organisatie. In dit artikel lees je meer over het PPL-model.
Kernproces onderwijskunde: wat is het?
Met het kernproces onderwijskunde bedoelen we alle activiteiten die een bijdrage leveren aan de realisatie van een leeroplossing. Van intakegesprek, advies en opleidingsontwerp, inkopen of ontwikkelen, tot en met het leveren en evalueren van leeractiviteiten.
Klantgesprek en advies
Als je weet dat de Nijmeegse vierdaagse elk jaar in de derde week van juli georganiseerd wordt en welke routes je moet lopen, betekent dat nog niet dat je op de laatste dag lachend over de finish komt. Ook niet als je goede schoenen koopt of instructiefimpjes bekijkt van ervaren wandelaars. Je zult zelf kilometers moeten maken en ervaren hoe het is om meerdere dagen achter elkaar ver te lopen.
Kortom: om als lerende succesvol te zijn, is vaak meer nodig dan alleen kennis en aantrekkelijke middelen. Als L&D’er is het daarom belangrijk dat je in gesprek met jouw klant achterhaalt wat het echte probleem is dat opgelost moet worden. Zit dat in kennis? - “Als de medewerkers dit weten, zullen ze beter presteren” - Of heeft het (ook) te maken met vaardigheden, motivatie, communicatie, gewoontes en/of de omgeving van de medewerker? Dit moet je boven tafel zien te krijgen. De manier waarop je dit klantgesprek voert over leeroplossingen, hangt sterk samen met de positionering van leren en ontwikkelen binnen de organisatie:
- In de ad hoc en kwantitatieve positie ben je als L&D’er vooral reactief. Je voert een opdracht uit zonder een kritisch advies. Als jouw klant een e-learning wil over het bedienen van een machine, dan krijgt hij die.
- Vanaf de kwalitatieve positie doe je als L&D’er echt een intake van een leervraag. Vaak met een standaard intakeformulier. Zo toets je kritisch of iets wel of geen echte leervraag is. De conclusie kan nu ook zijn dat een opleiding of training niet zo geschikt is, maar dat het probleem/de oplossing meer zit in bijvoorbeeld de communicatie of (leiderschaps)cultuur. Een training of cursus kan hierin wel ondersteunen, maar niet dragen.
- In de volwassen positie geef je gevraagd en ongevraagd advies over leren en ontwikkelen. Doordat je als L&D business partner continu in gesprek bent, heb je de leervraag al aan zien komen. Die vraag is logisch en vloeit voort uit de strategie van de organisatie.
De inzet van leermiddelen
Als je weet welk probleem er opgelost moet worden, hoe de gewenste situatie er concreet uitziet en wat het verschil is met de huidige situatie, kun je een leeroplossing (laten) ontwerpen en ontwikkelen. De manier waarop een keuze wordt gemaakt voor leermiddelen, is gerelateerd aan de positie van leren en ontwikkelen op het PPL-model. Bij deze keuze kunnen verschillende factoren doorslaggevend zijn:
- In de ad hoc positie is de keuze voor leermiddelen vaak impliciet en onbewust. De keuze wordt gemaakt op basis van aantrekkingskracht, niet zozeer op het doel dat men wil bereiken. Daarmee is het sterk afhankelijk van het individu die het probleem aandraagt.
- Efficiëntie is het kernwoord in de kwantitatieve positie. Herhaalde inzet voor grotere doelgroepen, selectie van leveranciers en budget zijn doorslaggevend. De nadruk ligt op kosten en minder op baten.
- In de kwalitatieve positie verschuift de focus naar kwaliteit en efficiëntie. Leermiddelen moeten gemakkelijk en schaalbaar ingezet kunnen worden.
- Effectiviteit bepaalt in de volwassen positie welk leermiddel wordt ingezet. Middelen zijn niet het doel, maar dragen bij aan de oplossing. Leermiddelen ondersteunen een formeel leerproces en dragen structureel bij aan informeel en sociaal leren.
- Draagvlak is het uitgangspunt in de creërende positie. Een goed idee met voldoende draagvlak is leidend voor de inzet van leermiddelen. De leermiddelen worden door of met de doelgroep ontwikkeld.
Leveren en evalueren
In dit artikel over het kernproces logistiek beschreven we al dat de logistieke processen voor een groot deel bepalen of een leerinterventie succesvol is. Op het moment dat je gaat opleveren aan de business, is het dan ook belangrijk dat de logistiek goed op orde is en dat hier concrete afspraken over gemaakt zijn.
Als L&D’er ben je niet direct klaar op het moment van leveren. Je kunt zelfs stellen dat het echte werk nu pas begint. In een pilot stel je vast of de leeroplossing daadwerkelijk het antwoord is op de leervraag. Je doorloopt de PDCA-cyclus.
Na de pilotfase ga je als L&D’er over op beheer- en leveranciersmanagement. Het evalueren van leren is hierbij jouw focus. Dat kun je op verschillende niveaus doen. Het niveau van evalueren hangt wederom sterk samen met de positie van leren en ontwikkelen binnen de organisatie. Zo wordt in de kwantitatieve positie alleen op reactieniveau geëvalueerd - “Waren de kroketten lekker?” - en onderzoek je in de kwalitatieve positie of prestaties op de werkplek daadwerkelijk verbeteren na de ingezette leeroplossing. Het inzichtelijk maken van de bijdrage en impact van een leerinterventie op de organisatiedoelstellingen, is kenmerkend voor de volwassen positie.
Meer weten?
Het PPL-model helpt om te zien en te begrijpen wat de huidige positie is van leren en ontwikkelen binnen jouw organisatie en wat je kunt doen om te zorgen dat de onderwijskundige processen beter aansluiten op de gewenste positie.
Wil jij meer weten over het PPL-model? En ben je benieuwd of en hoe jouw organisatie dit model kan toepassen? Neem dan vrijblijvend contact op met Business Manager Marc van Kooten.
Ook verschenen in deze reeks
